Historische foto’s van de Vlaamse visserij (XVIII)

Normaliter tast ik maandelijks in het fotoarchief van Het Visserijblad om er willekeurig tien foto’s uit op te delven. Deze keer doe ik het anders. Al een tijd circuleren onderstaande beelden via de elektronische post van her naar der. Ook ik kreeg die (al twee keer zelfs) in mijn bus. Helaas worden de beelden niet geduid. Waar het kon heb ik er zelf iets onder geplaatst. Maar meestal stel ik u de vraag. Wat is het dat we op die foto’s te zien krijgen?

1. De scheepswerf Béliard-Crighton te Oostende. Opgericht in 1877, stopgezet in 1994. Naamsveranderingen: Béliard Murdoch, Mercantile-Beliard, Béliard Polyship. (Gegevens uit Inventaris Onroerend Erfgoed) 

[Zie ook reacties van Mario Vercoutter onderaan.]

[Aanvulling Mathieu De Vestele — Het had inderdaad de 0.85 en de 0.90 (1960) kunnen zijn maar ik twijfel er sterk aan, daar de 0.85 en 0.90 geen reddingsboot op het achterdek hadden. Die op de foto wel. Toen was de opkomst van de opblaasbare vlotten al van toepassing, wat veel beter was en is dan een reddingsboot van dit type.

De Fransen hebben dit nog lang nadien verplicht gehouden. Die 2 schepen zijn zeker van de periode van de Paola en Christine. Er zijn een ganse reeks van dit type schepen (rompafmetingen) gebouwd geweest voor Frankrijk.

Wat opmerkelijk is: achter die twee schepen ligt een vlotdok. Ik herinner me dit heel goed. Beliard had toen een bestelling om een vlotdok te bouwen voor Congo, toen nog Kolonie. Dit dok was volgens mij in 1960 klaar en werd naar Congo gesleept. Het dok werd gebouwd in de achterhaven en daar gemonteerd. Nadien zijn de secties losgemaakt (alles was demontabel ) en via de Konterdambrug en 't Sas Demey naar buiten gebracht waar alles opnieuw aan mekaar gemonteerd werd. Kon er anders niet door !]

[Toen ik  in het begin jaren 60 ter koopvaardij voer heb ik dit dok dikwijls gezien, het lag in Boma op de Congostroom, halfweg Banana ( monding ) en Matadi. De schepen van Pemarco konden daar ook droog-dokken. Er was toen volop werk bij Beliard en de Fransen hebben er veel prachtige schepen besteld, voor Boulogne en ook Bretagne. Ook meerdere hektreilers.]

 [[Ook Jozef Hermans, lid van het Belgian Ships Archive in Antwerpen, ziet op de foto het drijvend droogdok klaarliggen voor ONATRA, dat naar (Belgisch) Congo zal gesleept worden, volgens hem gebeurde dit in 1958.]]

2. Béliard-Crighton (officieel gekend als de Ateliers de Réparations et Chantiers Beliard, Crighton & Cie.) was de grootste naoorlogse werf van Oostende. Het bedrijf was de Oostendse afdeling van het in 1877 in Antwerpen gestichte bedrijf met dezelfde naam. Het bedrijf had een primeur voor Oostende toen in april 1929 aan het Zwaaidok het droogdok van de werf werd geopend. Het terrein van de werf was in 1973 niet minder dan 4,5 hectare groot. Tussen 1945 en 1983 werden op deze werf 132 schepen gebouwd, allemaal in staal behalve enkele houten mijnenvegers voor de Zeemacht. Naast de mijnenvegers werden verscheidene schepen voor de overheid gebouwd, zoals een boeienlegger en de drie Westhinder lichtschepen. Het grootste deel van de productie waren echter stalen treilers. (Gegevens uit Inventaris Onroerend Erfgoed)

[Zie ook van Mario Vercoutter reacties onderaan.]

3. De tewerkstelling bij Béliard-Crighton weerspiegelt de achteruitgang van de scheepsbouw aan de kust. In 1947 waren er 700 mensen tewerkgesteld. In 1960 was dit aantal teruggelopen tot minder dan 300 en in 1994 bleven er nog maar 150 over. De naam van de werf wijzigde verscheidene keren, in 1961 tot Béliard Murdoch en in 1983 tot Mercantile-Beliard. Tussen 1983 en 1990 werden er op de werf tien met glasvezel versterkte polyester mijnenjagers gebouwd. In 1994 ging het bedrijf, inmiddels omgevormd tot Béliard Polyship, failliet bij gebrek aan nieuwe bestellingen. (Gegevens uit Inventaris Onroerend Erfgoed)

[Zie ook reacties van Mario Vercoutter onderaan.]

 [Aanvulling Mathieu De Vestele — Dit is inderdaad de Narwal. Een prachtig en uitstekend schip, het was enkele jaren voor op haar tijd. Heel spijtig is dit niet goed afgelopen is. Het schip eind jaren 60 vertrokken naar Argentinië. IdP heeft het na het jarenlang stilliggen mogen opknappen in opdracht van de Argentijnen. Een heel verhaal. gedurende de Falklandoorlogen is het schip gedeeltelijk (?) gezonken in ondiep water en later weer in de vaart gebracht. Ik weet niet of het goed gevist heeft onder de Argentijnse vlag. Er was daar wel heel veel vis voor de kust.]

4. Panorama van de haven van Oostende. [Aanvulling Mathieu De Vestele — Spuikom monding. Vooraleer het visserijdok gegraven werd, na 14-18, was ter hoogte van IdP aan de Sipwaykaai en omgeving ook een spuikom met uitmonding die je op de foto goed ziet. Die uitmonding bestaat nog deels, maar is bedolven onder het zand. De boord van de zeekant was afgewerkt met blauw arduinsteen. Nog een groot deel van het metselwerk zit nu onder het zand bedolven. De bedoeling van die spuikom was de vaargeul op diepte te houden. Het heeft lang gewerkt.

Eind jaren 20 tot begin jaren dertig heeft men het dok gegraven en de vismijn gebouwd. Ik denk dat het dok opengegaan is in 1932.]

5. Groepsportret van Oostendse vissers, aan boord van het vaartuig. Wie kan ons namen meedelen, eventueel ook van het schip?

6. Oostendse vissers tonen trots hun vangst. Kan iemand deze mannen thuiswijzen?

7. Jongens aan boord van een vissersvaartuig. Ibis? Jongens van een Oostendse visserijschool?

8. Panoramisch zicht op het Oostendse visserijdok en de inmiddels afgebroken vismijn. De foto is wellicht geschoten van de vuurtoren. [Aanvulling Mathieu De Vestele — Op die foto zie je de vismijn van toen. Interessant en opvallend: onderaan de foto rechts zie je een klein deel van de toegang tot het sas. Redelijk dicht bij het gebouw. Er was toen daar een sas gebouwd, maar omwille van verzakkingen heeft men het moeten afkeuren en een volledig nieuw sas ernaast bouwen. Als je wandelt ter hoogte van het kantinegebouw merk je een schuine helling naar de buitenkant toe. Die wordt nu wel gebruikt om kleine bootjes te water te laten. Wel, dit was de toegang tot het eerste sas. Je kunt nog goed de cassementen herkennen van de sasdeuren in de sasmuren. Het huidige sas moet dus gebouwd zijn tussen 1932 en 1935.]

9. Scheepswerven in de stad Oostende. Is dit de plaats aan het Derde Dok, waar nu het stadhuis staat? [Aanvulling Matthieu De Vestele — Over de oude werven in het derde dok weet ik heel weinig. De scheepswerven die daar gelegen waren hebben elk een nieuwe standplaats gekregen op het einde van het huidige visserij dok. Waar IdP nu gevestigd is. Je had er Scheepswerfven: Denye - Deweerdt- Loye - Hillebrandt - Panesi. Ik denk dat ik een naam vergeten ben, want er waren 6 loten en die waren allemaal in gebruik. Ik denk dat die daar gekomen zijn kort voor WO II.]

Meer info, met naamsvermelding, over deze scheepswerven staat onder foto nr 10.

10. Wie weet iets meer te vertellen over deze Oostendse scheepswerven?

[Van Dirk Reunbrouck kreeg ik verschillende documenten die de oude Oostendse visserijscheepswerven belichten. Een ervan heet Het derde dok en de oude scheepswerven te Oostende. Het werd geschreven door Louis Pincket. Daarin staat: ‘Komende van het tweede dok, was de werf Loy met een slede, de werf Hillebrant met een slede, de werf Denye met twee sleden, de werf Panesi met twee sleden. De werven lagen in de Werfkaai (straat). Om de hoek, in de Stockholmstraat, was de werf van Deweert. Naast de werf van Deweert waren twee kolenopslagplaatsen: één van Coppe, de andere van Legaey. Dan was er de "cementboeije van Devreese, de `cement-boer'. Verder in de straat, recht vóór de Amsterdamstraat, was de werf van Borrey met een slede. Op de hoek van de Stockholmstraat en de Vindictivelaan stond het cirkelvormig gebouw van het museum: het Panorama.’]

[Nog bijkomende info over deze scheepswerven onder foto 11.]

11. Oostendse visserijscheepswerf. Wie weet er meer over? Kan iemand de gebouwen in de omgeving duiden? [Zie ook reacties van Mario Vercoutter onderaan.]

Van Doris Klausing kreeg ik een tip. Kijk eens op youtube naar ‘Bie de Bolken’ — https://www.youtube.com/watch?v=IzFSUMpZ2YQ —, zei ze. Daar staan veel beelden die de situatie van deze scheepswerven verduidelijken.

12. Op een scheepswerf in Oostende wordt een schip te water gelaten. Weet iemand meer over deze werf ? [Zie ook reacties van Mario Vercoutter onderaan.]